ARKITEKTOA

Lurreko harriekin etxe bat eraikitzen aritzen zinen zure lagunekin. "Sugandilak hemen biziko dira" esaten zenuen. Ondoren, lore batzuk ipintzen zenituen harrizko etxearen sarreran, "sugandilak bere amatxori emateko". Ondoren, hauts artean zure izena idazten zenuen, "Ahmed, arkitekto handia". Eta letra horien ondoan zure oinatzak uzten zenituen, zure etxeraino eramaten zintuztenak. Eta etxeko atea zabaltzean barrura sartu eta muxu ematen zenion amatxori. Muxu ematen zenion aitatxori.

Afaldu ondoren aitatxok ipuin bat kontatu ohi zizun. Behin esan zizun nola bazen arkitekto bat dirurik ez zeukatenengana joaten zena eta izugarrizko txaletak eraikitzen zizkiena desertuaren erdian. Milaka txalet eraiki zituen, gameluak uzteko garaje eta guzti. Egun batean, ordea, mendebaldetik aberatsak joan omen zitzaizkion mehatxuka, dirurik ez duen batek etxerik ere ezin duela izan esanez. Berak ezetz erantzun zien, dirurik ez edukitzea arrazoi bat gehiago zela etxe bat edukitzeko, guztiok daukagulako zerbait edukitzeko eskubidea. Baina, mendebaldeko gizonek, zimurrez beteriko aurpegiak eta eskaadorak zituzten haiek bere gainetik igaro ziren, bere txaleten gainean beraientzako palazioak eraiki zituzten. Eta hantxe bizi dira ordutik, palaziotan. Arkitektoaren gainean eraikitako palaziotan. Baina, arkitektoak, hil aurretik esandakoaz oroitzen dira: "lurra guztiona da, ez da inorena". Eta egunero milaka arkitekto jaiotzen dira. Halaxe esan zizun. Eta muxu eman zizun ondoren. Muxu eman zizun azken aldiz.

Hurrengo goizean ama negarrez ikusi zenuen etxeko sukaldean, zuk kalean eginiko harrizko etxeari begira. "Non dago aita?" galdetu zenion. "Arkitekto handia izango zara, bera halaxe izan zen". Eta hildako arkitektoarekin oroitu zinen. Eta bere lekukoa hartu nahian beste etxe bat eraiki zenuen sugandilentzat. Baina, bukatu zenuenerako tanke batek zapaldu zituen zuk eginiko bi etxe haiek. Eta ohartu zinen sugandilarik ere ez dela bizi Palestinan. Suge gorri gehiegi daudela.

Baina geroz eta arkitekto gehiago ere bai.

PENTSATU NAHI DUT

Pentsatu nahi dut datorren ostirala ez dela beste guztiak bezalakoa izango. Pentsatu nahi dut jaikitakoan ez dudala zurekin pentsatuko; begiak zabaltzen ditudan unean zure aurpegia nirearen ondoan topatuko dudala. Eta atximurkada egiteko eskatuko dizudala, eta zuk masaila laztanduko didazula ezpainetan muxu ematen didazun bitartean. Pentsatu nahi dut ekainean sartzen ari garen honetan elurra egingo duela Bilbon, inoiz baino gehiago, eta Donostiarako autobusak bertan behera geratuko direla. Pentsatu nahi dut zure gorputza nirearen kontra estutuko duzula nik zure ile horiarekin jolasten dudan bitartean. Pentsatu nahi dut hitzik ere ez diogula egingo elkarri; bata besteari begiratuz esango dugula dena. Pentsatu nahi dut eskutik helduta sukaldera eramango zaitudala, eta elkarrekin gosalduko dugula. Pentsatu nahi dut "bart gauekoa gauero gertatzea nahi nuke" esango dizudala. Pentsatu nahi dut zuk irribarre bat eginez Cola Cao-a ezpainetara eramango duzula: Cola Caoaren gozoak zure ezpainenarekin bat egingo duela (maitasunak horrelako kursileriak ditu). Pentsatu nahi dut "maite zaitut" esango didazula. Pentsatu nahi dut berriro ere eskutik heldu eta ohean sartuko garela uda amaitu arte.

Pentsatu nahi dut...

¡BUENOS DÍAS, PRINCESA!

Ostirala 6:33 a.m. (zombie morning)

The kiosko door is opening
and I´m like a drunk zombie in pijama
going down the life´s highway
Egunkaria erostera noa
egunkaria erostera
nire eskela irakurtzeko
nire eskela irakurtzeko bakarrik


ostiralean
ostiralean

CORTAZAR-EN BEGIRADA GALIZIAN

"Creo que sé mirar, si es que algo sé, y que todo mirar rezuma falsedad, porque es lo que nos arroja más fuera de nosotros mismos sin la menor garantía".

J. Cortázar

Memorial de un naufragio

Deja de cantar

Como un pájaro sin amor

Las baladas tristes

De los días florales.

Asume la verdad,

La belleza de tocar

La triste realidad,

Y baja de las nubes

Para que puedas contemplarlas

Siempre, grises.

Quieras o no,

Has de terminar de contar

La historia que acabó,

Puede que así sea,

Un pobre naufrago,

En medio de la gente,

En un hoy, en un presente.

Deja de cantar

Dentro de esa libreta,

Deja de emponzoñar

La tenue primavera,

Quema el recuerdo

Y llena con humo el cielo

MARTZIANOAK, GIZAKIAK

Atletismoko pistan korrika ari nintzela martziano bat imajinatu dut niri begira. Martziano bat, azal berde eta malguki antzeko antena horietakoak dituena. Buelta bat korri, bi, bost, zazpi... Izerdituta nengoela, zera pentsatu dut, martzianoak ez lukeela inolaz ere ulertuko zergatik, zertarako, ari nintzen korrika. Ziur nago absurdoa irudituko litzaiokeela zeharo.

Martzianoak ere ez luke ulertuko zergatik ematen ditugun hainbeste ordu liburu baten aurrean. Edo zergatik egunak, gauak eta asteak pantaila bati begira. Erabat paralizatuta. Zergatik flexioak egiten ditugun, zergatik abdominalak, zergatik obsesionatzen garen ez jatearekin.

Horrelako gauzak gizakiok soilik ulertzen ditugu.

Zurekin egon nahi dudala pentsatzen dut berriz. Buelta bakoitzeko imajinatzen dut nire bila etorriko zarela pistara. Obsesiboki pentsatu ere.

ILUNTASUNA...

Heldu nazazu
Heldu nazazu
alboan nagola
Heldu nazazu
zure alboan nagola.

IRABAZI

"Zure ile horiak laztanduriko aireak ukitzen nauenean zorabiatu egiten naiz". Neskameari deitu dio printzesak, urduri. "Zuri begiratzen ari naizenean ez dakit ikusten dudana ikustea posible ote den edo lamiak, ninfak eta maitagarriak irten diren ipuinetatik atera zaren". Atea itxi du eta hanka puntetan joan dira biak, elkarri eskutik helduta. "Noizbait eskutik helduko banizu seguru nago hegan izarretara joango nintzatekeela". Ispiluaren aurrean gutun arrosa bat irakurtzeari ekin dio neskameak, ohartu gabe berak ez dakiela irakurtzen. "Ez dakit zer idazten ari naizen, ez naiz ni ari, zu ikusten zaitut, eta nire eskuak zu laztanduko bazintu bezala laztantzen du orria".
Ozenki irakurri dio neskameari. Ahoa zabal-zabal duela entzun ditu printzesak ia kantatuz esaten zizkion hitzak, soinuak ahotik sartu beharrean belarritik sartzen direla ohartu gabe. Ondoren, printzesatxoa jauzika hasi da eta bularraren aurka estutu du gutuna. "Maite zaitut".
Ordu erdi lehenago, poetak luma esku artean estutu du. Sabaiari begiratu dio, lasto horizko sabaia, printzesaren ilearen kolore berekoa. "Zure ile horiak laztanduriko aireak ukitzen nauenean zorabiatu egiten naiz". Hasperen egin du. Halako gorritasun bat nabaritu zaio masailetan. "Zuri begiratzen ari naizenean ez dakit ikusten dudana ikustea posible ote den edo lamiak, ninfak eta maitagarriak irten diren ipuinetatik atera zaren." Luma indartsuago estutu du. "Noizbait eskutik helduko banizu seguru nago hegan izarretara joango nintzatekeela". Gutunari gainbegirada bat eman eta malko txiki bat erori zaio "nintzatekeela"ren "i"aren gainera. "Ez dakit zer idazten ari naizen, ez naiz ni ari, zu ikusten zaitut, eta nire eskuak zu laztanduko bazintu bezala laztantzen du orria".
Kapitaina sartu da ondoren. "Prest al daukak?" Eta begietara begiratzera ausartu gabe poetak gutuna eman dio. Kapitainaren esku lakarrek, kapitainaren esku zikinek, kapitainaren esku gupidagabeek, kapitain gupidagabearen esku gupidagabeek, kapitain gupidagabearen atzaparrek, kapitainaren atzaparrek gogor estutu dute berak hain maitekiro idatzia. Armadura diztiratsuaren hotsak bi txanpon txikiren zarata utzi du etxeko egurrezko lurrean. Burdinazko pausu gupidagabe batzuk ere aditu dira, eta ondoren atea gupidagabe itxi da. Beno, beharbada lehendik ere itxita egongo zen. Beti egon da atea itxita poetarentzat. Ispilura begiratu eta ezdeus ikusi du bere burua kapitainaren atzaparren ondoan. Bi malko erori dira bi txanponak zeuden lekura. Hauek beste norabait egin dute jauzi.
Handik hilabetera munduak ezagutu duen ezkontzarik handiena ospatu zen erreumako eliza zuriaren aurrean. Milioika lore bota zizkieten kapitainari eta printzesari. Milioika opari. Greziatik etorritako poeta batek Akilesen indarraren pare jarri zuen amodioarena; Egiptotik etorritako apaiz batek basamortuko gameluen esnearekin bedeinkatu zituen; Mesopotamiatik etorritako idazleak liburu bat eman zien, oraindik letrarik gabekoa, bizitzaz bete zezaten... Bi egun iraun zuten ospakizunek. Handik ehundaka urtetara ere ezkontza hari buruz hitz egiten zen erresuman.
Handik ehun bat metrotara poetak erosi berri dituen bi ogi barrak sukaldeko mahaiaren gainean jarri ditu. Hortxe geratu dira. Ez du goserik. Ordenagailua hartu eta interneten jakin du ezkontzaren berri. Ordenagailua ispiluaren kontra bota du. Garaipena lortzen dutenak beti ez direla garaile izaten ohartuta. Irabaztea eta irabaztearen artean nolako diferentzia dagoen jakinda. Historia poeten esku leunek ez dutela idazten konturatuta.

POEMA MEKANOGRAFIKOA

Sentitzen dut.
Barkatu.
Barkatu.
Barkatu.
Muxu bat eman nahi dizut.
Zuk niri muxu bat ematea nahi dut.
Oraingoan bai
oraingoan esango dizut
"ulertu dut".
Eta berriz ere nagoen egoerara bueltatuko naiz.


Baina ez da berdina izango
muxu horren bidez
zuk niri betirako
laztanki
amoroski
amultsuki
xiringaren ziztada
zintzilik
bihotzean
utziko baitidazu.

GRUA (bat-bateko poema)

Lehenengo Galarreta
eta ondoren Miramon
autobusean balantzaka doa nire gogoa.

Urrutian gaztelua
obretan ari dira Aiete inguruan
grua bat bertan
60 tona max.

Kurban bihotza amildu zait
eta zera pentsatzen dut:
kaka, gruak ez dik balio
nire tristezia altxatzeko

El negro

Estamos en el comedor estudiantil de una universidad alemana. Una alumna rubia e inequívocamente germana adquiere su bandeja con el menú en el mostrador del autoservicio y luego se sienta en una mesa. Entonces advierte que ha olvidado los cubiertos y vuelve a levantarse para cogerlos. Al regresar, descubre con estupor que un chico negro, probablemente subsahariano por su aspecto, se ha sentado en su lugar y está comiendo de su bandeja.

De entrada, la muchacha se siente desconcertada y agredida; pero enseguida corrige su pensamiento y supone que el africano no está acostumbrado al sentido de la propiedad privada y de la intimidad del europeo, o incluso que quizá no disponga de dinero suficiente para pagarse la comida, aun siendo ésta barata para el elevado estándar de vida de nuestros ricos países. De modo que la chica decide sentarse frente al tipo y sonreírle amistosamente. A lo cual el africano
contesta con otra blanca sonrisa. A continuación, la alemana comienza a comer de la bandeja intentando aparentar la mayor normalidad y compartiéndola con exquisita generosidad y cortesía con el chico negro.
Y así, él se toma la ensalada, ella apura la sopa, ambos pinchan paritariamente del mismo plato de estofado hasta acabarlo y uno da cuenta del yogur y la otra de la pieza de fruta. Todo ello trufado de múltiples sonrisas educadas, tímidas por parte del muchacho, suavemente alentadoras y comprensivas por parte de ella. Acabado el almuerzo, la alemana se levanta en busca de un café. Y entonces descubre, en la mesa vecina detrás de ella, su propio abrigo colocado sobre el respaldo de una silla y una bandeja de comida intacta.
Dedico esta historia deliciosa, que además es auténtica, a todos aquellos españoles que, en el fondo, recelan de los inmigrantes y les consideran individuos inferiores. A todas esas personas que, aun bienintencionadas, les observan con condescendencia y paternalismo. Será mejor que nos libremos de los prejuicios o corremos el riesgo de hacer el mismo ridículo que la pobre alemana, que creía ser el colmo de la civilización mientras el africano, él sí inmensamente educado, la dejaba comer de su bandeja
y tal vez pensaba: "Pero qué chiflados están los europeos".

Rosa Montero
EL PAÍS

10

all
night
i
touched
your
breast
kissed
your
thights
letting
the
long
black
hair
cover
me
thickly
&
when
i
awoke
alone
with
only
a
love
stain
on
the
sheet
i
fell
in
love
with
dreaming

HITZ MAMITUAK (eta XV): Sena

Sena. fr. Seine. Frantziako ibaia; 776 km. Langres-ko lautadan du iturburua, eta Champagne-Ardennes, Parisko arroa eta Rouen (Normandia) alderik alde igaro ondoren, Mancheko kanalean itsasoratzen da estuario zabala eratuz.

Auskalo non irakurriko dudan, baina Afrikako tribu bakanetako gazte ugari, bizitzan hazi eta heldu bihurtzeko, ezpata txiki bat eman eta oihanean askatzen dituztela jakingo dut. Gaztetxo horien antzera, neu ere oihanera bidaliko naute gurasoek, baina ez nolanahikora, Parisekora baizik. Basatienera. Ezpata txikirik hartu gabe ez diot agur esango, ordea, trenaren arnasestuetan eta behelaino artean utziko dudan herriari. Hau da, akordeoi eta guzti askatuko naute, eta honekin sastatuko ditut Parisko bihotz dirudunak, honekin konkistatuko ditut, halaber, aurpegirik gabeko neskatilen gorputz anonimoak.

Eta, kapela eta gorbata soinean edukiko ditudan horietako batean, eskala minor bateko hirukotxoek eraginda akordeoia zotinka hasiko denean, txanpon hotsa entzun ordez billete baten jausialdi pausatua eta honen lurreratzea sentituko ditut ene kutxan. Eta kaxatxora begiratuko dut lehenengo, paper bat aurkituz, paper zati txiki bat, surprise, eta ondoren kaleko espaloira eroriko zaizkit begiak, eta pirripitaka alde egingo dute maldan behera emakume baten takoi finek zapalduko dituzten arte. Egun horretako saioa amaitu dela erabakiko dut, paper zatia zabaldu eta Rue de la fartre 3-6A irakurtzeko. Jendezko ibaiari bizkar emanez akordeoia jasotzeko makurtuta egongo naizenean, eskuartean dudana begiak zapaldu dizkidan takoien ibilera berberak idatzitako papertxoa dela bururatuko zait.

***

Rue de la fartre 3-6A.

Leiho zabaldutik izarrek gaua josi dutela ikusiko dut, isiltasuna alegiazko jostorratzaren begi ilunean lotuta. Gaua zetazko oihal baten moduan irristatuko da teilatu marroietan eta haizeak geldiro eragingo dio, maitekiro laztanduko nauten kiribil ikusezinak eratuz. Ilargiak bihotza ziztatuko die begirale bakartiei eta, ziztatua sentitzearen beldurrez, Larraitzen gorputz biluzia indartsuago besarkatzen saiatuko naiz.

Ohean etzanda, orain ere isil-isilik, hatz mamien laguntzaz masaila arakatuko diot, eta hau gorritzen denean lepoa, eta ondoren bularrak. Aldaketan behera jarraituko dut, altzifreen adarrek goizeko lehen izpiak jasotzen dituzten arte.

Parisi larba baten tankera hartu diodala xuxurlatuko diot emakumeari. Metamorfosiaren lozorroan gaudela, eta gerturatzeko gehiago, gerturatzeko, larbatik at hegaldatzen garenean erdituko gaituen egunak gorputz bakarra ikus dezan.

Besarkatuta lo hartuko dugu orduan. Begi niniak lurrundu aurreko liparrean gosaltzeko bizkotxo bat egingo diodala aginduko diot. Eta, azkenik, heze iraungo duten ezpainak elkartuko ditugu betiko.

HITZ MAMITUAK (XIV): buka(tu)

buka(tu). da/du ad. 1. Amaitu, zerbaitek bere azkena izan. Amaitu da jaialdia. 2. Kopuru batetik dena hartu edo erabili, agortu. Amaitu zaigu olioa. 3. Hil, akabatu.

Edukitako ametsa memorian oraindik present, eztanda egin nuela uste izan nuen. Bai, eztanda egin nuen, nituen atomo guztiak erdibitu, imajina ezineko energia askatu eta lente baten bidez Larraitzen gorputzean kontzentratu izan banitu bezala. Azken egun horietan bidali nizkion poemak bonba batek eragin zituela iruditu zitzaidan. Olatuei buruz hitz egin nion, bizitzari buruz, taupadei, basoei, animaliei, itsasadarrei buruz. Baina bukatu, agortu, ahitu denaren sentipenak erromatar orgetan zutituta nire hesteetan barrena ibiltzen hasi ziren. Eta orduan, orduan trikuharri bat besterik ez nintzen desertuaren erdian.

Ohean agondurik, bitarte horretan bonbak suntsitutako lurraldean nengoela etorri zitzaidan burura. Burua hanka-artean ezkutatu eta, argiak itzalita, itxaron egin nuen.

***

Arratsaldean logelako zulotxotik Larraitzen mezua iritsi zitzaidan. Fusilatutako poetaren hitzak erabiliko zituela eta adi egoteko idatzi zidan. Eta azkenik, bi galdera iltzatu zizkidan: non eta noiz batu. Papertxoa sakelan gorde nuenean, goiko pisuko disko-jogailuaren marrantaren gainetik, pianoaren laguntzaz, fusilatutako poetaren ahotsa goratu zen. Bitartean, ur hondoko errotik askatutako bi itsas zaldi bailiran, masailean behera trostan, emozioaren emozioz bi malko abaildu zitzaizkidan.

Corren les nostres ànimes com dos

rius paral.lels.

Fem el mateix cami soa els mateixois

cels.

No podem acostar les nostres vides calmes:

entre els dos hi ha una terra de

xiprers ide palmes

En els meandres grocs de lliris, verds

de pau,

sento, com si em seguis, el teu batec

suau.

Ahal nuen gisara, Geraldine zeritzan vals batekin erantzun nion. Larraitzen arteriak lotsati baina dantzan nabaritu nituen.

BURDEOS-KO TRENA (MARGARITE DURAS)

EL TREN DE BURDEOS

MARGARITE DURAS

Una vez, tuve dieciséis años. A esta edad todavía tenía aspecto de niña. Era al volver de Saigon, después del amante chino, en un tren nocturno, el tren de Burdeos, hacia 1.930. Yo estaba allí con mi familia, mis dos hermanos y mi madre. Creo que había dos o tres personas más en el vagón de tercera clase con ocho asientos, y también había un hombre joven enfrente mío que me miraba. Debía de tener treinta años. Debía de ser verano. Yo siempre llevaba estos vestidos claros de las colonias los pies desnudos en unas sandalias. No tenía sueño. Este hombre me hacía preguntas sobre mi familia, y yo le contaba cómo se vivía en las colonias, las lluvias, el calor, las verandas, la diferencia con Francia, las caminatas por los bosques, y el bachillerato que iba a pasar aquel año, cosas así, de conversación habitual en un tren, cuando uno desembucha toda su historia y la de su familia. Y luego, de golpe, nos dimos cuenta que todo el mundo dormía. Mi madre y mis hermanos se habían dormido muy deprisa tras salir de Burdeos. Yo hablaba bajo para no despertarles. Si me hubieran oído contar las historias de la familia, me habrían prohibido hacerlo con gritos, amenazas y chillidos. Hablar así bajo, con el hombre a solas había adormecido a los otros tres o cuatro pasajeros del vagón. Con lo cual este hombre y yo éramos los únicos que quedábamos despiertos, y de ese modo empezó todo en el mismo momento, exacta y brutalmente de una sola mirada. En aquella época, no se decía nada de estas cosas, sobre todo en tales circunstancias. De repente, no pudimos hablarnos más. No pudimos, tampoco, mirarnos más, nos quedamos sin fuerzas, fulminados. Soy yo la que dije que debíamos dormir para no estar demasiado cansados a la mañana siguiente, al llegar a París. Él estaba junto a la puerta, apagó la luz. Entre él y yo había un asiento vacío. Me estiré sobre la banqueta, doblé las piernas y cerré los ojos. Oí que abrían la puerta, salió y volvió con una manta de tren que extendió encima mío. Abrí los ojos para sonreírle y darle las gracias. Él dijo: "Por la noche, en los trenes, apagan la calefacción y de madrugada hace frío". Me quedé dormida. Me desperté por su mano dulce y cálida sobre mis piernas, las estiraba muy lentamente y trataba de subir hacia mi cuerpo. Abrí los ojos apenas. Vi que miraba a la gente del vagón, que la vigilaba, que tenía miedo. En un movimiento muy lento, avancé mi cuerpo hacia él. Puse mis pies contra él. Se los di. Él los cogió. Con los ojos cerrados seguía todos sus movimientos. Al principio eran lentos, luego empezaron a ser cada vez más retardados, contenidos hasta el final, el abandono al goce, tan difícil de soportar como si hubiera gritado.

Hubo un largo momento en que no ocurrió nada, salvo el ruido del tren. Se puso a ir más deprisa y el ruido se hizo ensordecedor. Luego, de nuevo, resultó soportable. Su mano llegó sobre mí. Era salvaje, estaba todavía caliente, tenía miedo. La guardé en la mía. Luego la solté, y la dejé hacer.

El ruido del tren volvió. La mano se retiró, se quedó lejos de mí durante un largo rato, ya no me acuerdo, debí caer dormida.

Volvió.

Acaricia el cuerpo entero y luego acaricia los senos, el vientre, las caderas, en una especie de humor, de dulzura a veces exasperada por el deseo que vuelve. Se detiene a saltos. Está sobre el sexo, temblorosa, dispuesta a morder, ardiente de nuevo. Y luego se va. Razona, sienta la cabeza, se pone amable para decir adiós a la niña. Alrededor de la mano, el ruido del tren. Alrededor del tren, la noche. El silencio de los pasillos en el ruido del tren. Las paradas que despiertan. Bajó durante la noche. En París, cuando abrí los ojos, su asiento estaba vacío.

HITZ MAMITUAK (XIII): AGT (Abiadura Geldoko Trena)

AGT (Abiadura Geldoko Tren). Oro har, gehienez 40 km / h abiadura har dezakeen tren-sistema.

Aitonak esaten zigun eran, loa eta ametsak estazio batetik besterako bidaiak besterik ez ziren. Ez nion sinistu Julen despeditu nuen gauean neure burua horietako amets batean ikusi nuen arte.

Esnatzean, trenaren kirrinkan bidaiarien oroitzapen argalek oihu egiten zutela akordatu nuen. Eta trena herdoilduta zegoela, eta bidaiarien hitzak ahoskatu orduko orbel bihurtzen zirela, eta azkenerako trena orbelez gainezka zihoala.

Nik bidaiariei isildu zitezen agintzen nien, nire hitzak ere orbel bihurtzen zirela ohartu gabe. Baina jendeari bost axola, hitz eta pitz jarraitzen zuten. Orbelaren presentzia jasangaitz izatera iritsi zen, eta arnasa nekez har nezakeen. Alboko leihoa irekitzen saiatu nintzen, bertatik salto egiteko. Izoztuta zegoen. Hotz zegoen kanpoan.

Eskerrak trena gelditzen ari zela. Orbel artean igeri eginez, ate parera iristea sikiera lortu nuen. Trena gelditu eta ateak ireki zituenean, tonaka orbelekin batera lur izoztura jaurtikia izan nintzen.

Hosto mortuen hatzaparretatik alde egitea lortu nuenean trena abian zen. Azkeneko bagoiko bidaiariak ozta-ozta begiztatu nituen, orbelaren eraginez beiran masaila zuriak zanpatuak zituztela.

Trena tunelean murgildu zen, estazioko nasa ere mugiarazi zuen barre beldurgarriarekin.

HITZ MAMITUAK (XII): Westminster-eko zubia

Westminster-eko Zubia. A. Derain-en koadroa, 1905-1906 urte bitartean pintatua. Fauvismoaren puntu gorenetako bat da eta pintorea kolore garbi eta nahastu gabeen aberastasunaz, forma soilen nagusitasunaz eta perspektibaren sinpleziaz baliatu zen. 1956an Parisko Louvre museotik lapurtua izan zen.

Ezkaratzeraino jaisten aitak lagundu zidan. Mediku horretaz fidatzen zela, baina badaezpada ere segapotoa beti piztua eramateko abisatu zidan. Lasai egoteko eta hain mesfidatia ez izateko esan nion haserre. Hala ere, despedida musurik ez nion ukatu.

Julen garaiz iritsi zen eta salut, mon chere médecin esanez agurtu nuen. Larruzko gabardina eta jean zabalak zeramatzan soinean. Qu´est-ce qui ce passe, écrivain? Nahiz eta Larraitzi idatzi nion poema errezitatzeko desiratzen egon, abagune egokiago bat kausituko zela pentsatu nuen eta Juleni freskagarriren bat hartzera joateko proposamena luzatu nion. Halaber, eskerrak eman nahi nizkion bere gaztetako luma hipokrita uzteagatik.

Medikuaren beso irmoek gurpil-aulkia kale zabaletan barrena farolen babesean eraman zuten. Non bizi zen erakutsi zidan, eta institutuaren ate aurrean zigarroa ahoan zuten gazteak ez ikusteak harritu egin zuela esan zidan. Horretaz aparte, urrungo zuhaitzak kimatu berri zituztela kontatu zidan, eta dagoeneko auzoan ez zegoela pizgarririk, eta zerua zen mantu beltzak hiria denboraldi baterako lurperatu egingo zuela, eta hiri honen gorpua autoak ziren zomorroen menpe geratuko zela.

Pelikula ikustera joatearena ez da izan aitzakia huts bat baino, bota zidan taberna aldamenera iritsi ginenean. Agur besterik ez dizut esan nahi. Baina, nola agur, zergatik agur, galdetu nion. Freskagarria hartzen dugun bitartean argituko dizut, ihardetsi zidan.

Hura ezustekoa Julenek izen frantseseko pintore baten koadroen bilduma egiten zuela esan zidanean. Artelan horietako gehienak osaba ezezagun baten herentziari esker eskuratu ei zituen eta ondoren bilduma bere kabuz osatzen joan bide zen. Sorta bukatzeko azkena falta zitzaiola adierazi zidan eta honen jabea apustu zale aberats bat izateaz baliatuko zela hainbeste desiratutako pintura erdiesteko.

Londresera joango omen zen biharamunean, hilabete luzez apustua zehatz-mehatz antolatzeko. Solasean jarraitu genuen, mugikorraren txilioak berandutu egin ginela informatu zigun arte.

Ezkaratzean esan genion agur elkarri. Mon cher médecin azken aldiz besarkatu nuenean, Larraitzi bidali nion poema sartu nion poltsikoan. Gurasoengana joan nintzen orduan eta eskuarekin agur egin nion, kale kantoi batek irentsi zuen arte.

Agur esan nion, agur betiko, margolan bat bereganatzeagatik munduari auskalo zer eratan bira eman nahi zion gizonari.

HITZ MAMITUAK (XI): estreina(tu)

estreina(tu). du ad. 1. Zerbait lehen aldiz erabili. Soineko bat estreinatu. 2. Filme, antzezlan, komedia edo bestelako ikuskizunen bat lehen aldiz eman edo antzeztu.

Hankak aste luzez mugitu ere egin gabe eduki ondoren, errehabilitazio prozesua hasteko ordua zela erabaki zuen medikuak. Aurrez abisatu zidaten legez, era honetako prozesuak basamortuko maratoien parekoak ziren eta oraindik lehen kilometrora ere iritsi ez nintzeneko sentsazioa nuen. Bidea luzea eta nekeza duk eta dauden oasiak ilusio optiko huts baino ez dituk, esan zidan osasun-zentrokoak. Bizitzaren antzera, pentsatu nuen.

Kontsulta amaitzear zegoenean, gurpil-aulkian bazen ere kalera atera nendin aholkatu zidaten. Antza zenez, Julenek segituan igarri zuen ene kopetiluna eta mota horretako aulkiei nien ezinikusia. Une horretan bertan, nire gurasoei ea nirekin batera pelikula bat ikustera joan zitekeen proposatu zien, film beltz baten estreinaldirako bi txartel omen zituen-eta. Aita-amek, ezezko argumentuen faltan, plana onetsi zuten eta Julen eta biok hurrengo gaueko hamarrak aldera nire ezkaratz aurrean biltzekotan geratu ginen. Errehabilitazioa hasteak Julen etxera gehiago ez etortzea esan nahi zuen, eta biziki eskertu nahi izan nion nirekin zuen harremana mantendu nahi izan hori. Zer egingo ote diat hire harmonikaren kexurik entzun gabe, mon cher médicin.

Baina egun hartan, aurreko estreinaldi horiez guztiez aparte, humanitateak ezagutzen ez zuen beste bat nerabilkien eskuartean: arrats partera, nire lehen poema bidali behar nion Larraitzi.

HITZ MAMITUAK (X): mauritaniar

mauritaniar. izlag. Mauritaniakoa dena. Mauritania. (ar. Al-Jumurijah al-Islamijah al-Mauritanijah; fr. République Islamique de Mauritanie). Afrikako M-ko estatua. Lurralde desertikoa da eta klima lehorra du. Artzantza nomada da. Burdin hobiak esportazioen oinarri dira.

Gurasoak oheratzean, play sakatu eta betaurrekodun baten ahots deformatua entzun ohi nuen. Nola garraiatzen ninduen sentitzen nuen, akorde bakoitzak bere bultzada emanez, memoriaren laberintora. Bertara sartu, ate bat ausaz ireki eta akordatzeari ekiten nion.

Banuen lagun bat lehenengo aldiz elurra ukitu zuenean <> garrasi egin zuena. Mendi garaietara joatean hodeiei sugar deitu zien, eta mendiei sumendi. Zeruan dauden hildakoen penak euriaren bidez erreketan barrena itsasoratzen zirela esan zigun eta, ondorioz, gizakiok beti edukiko genuela tristuraren bat ura edaten jarraitzen genuen bitartean. Behelainoa zuhaitzen hatsa zela erakutsi zidan, eta biluztu bitartean estalki moduan erabiltzen zutela aipatu zidan.

Basamortuan bizi zen garaian ilargi osoa ikustea laket zuela aitortu zidan eta behin baino gehiagotan, zeru gaindiko legeak desafiatuz, pomelo bilakatzen zela. Ilargia pomelo bihurtzean, isurtzen zuen tanta bakoitzeko izar berri bat sortzen omen zen. Eta tantaka jarraitzen zuen, harik eta eguzkiak gaua lehortzen zuen arte. Zerua ere, gauez, basamortu zen, kontatu ezineko pomelo tantek, iluntasuna estaltzearren, hondar aleen moduko mantua osatzen baitzuten.

Bizikleta zaharkitu bat erregalatu genion. Pintatu egin genuen eta saskitxo bat jarri genion atzeko gurpilaren gainean. Bizikletan kaleak erakutsi nizkion, eraikinak, parkeak, tren geltokiak, tabernak. Bukatzeko, hondartzan bainatzen ginen, uretara zein lehenengo iritsiko lasterka. Hark, etxera bueltan ginen batean, bizikleten jira-biran eta olatuen joan-etorrietan oinarritutako adiskidetasunak luze iraungo zuela esan zidan. Besarkatu egin nuen.

Zoritxarrez, beharrak eraginda, udazkeneko lehen arrasto gorriztekin batera egin zuen alde hiritik. Malkoak besarkada eta bizkarreko kolpe lagunkoiekin estali genituen eta, hurrengo loraldia amaitzean, ilargia pomelo nola bihurtzen zen elkarrekin ikusiko genuela egin nion zin.

HITZ MAMITUAK (IX): hipokrita

hipokrita. iz.eta izond. Hipokrisiaz jokatzen duena, barruko benetako izaera ezkutatzen duena.

Bere gaztetako poemak irakurri zizkidan goiz batean kontatu nion dena. Izarekin aurpegia erdizka estali nuen eta sabaian zulotxo bat egin nuela esan nion, nire poemak goiko neskatxaren eskuetan bakarrik irudikatzen bainituen. Lan bikaina egin nuela esan zidan eta ideia apartekoa zela, baina nahitaezkoena ekintza zela, hau da, luma bat hartu eta ganoraz idazten hastea. Baina lumak ez zuen nolanahikoa izan behar. Pertsonen barrua orrialdean islatzen abila izateaz gain, hein handi batean hipokrita ere zen boligrafoa ei zen egokiena. O poeta e um fingidor, omen zioen Pessoak.

Julenek hitz eman zidan nerabezaroan erabili zuena ekarriko zidala. Batzuetan hegan sentituko nuela abisatu zidan, bestetan malgu, noizbehinka pisutsu. Pantasi kontua, mon écrivain, pantasi kontua.

HITZ MAMITUAK (VIII): nolako

nolako. 1. gald. (izlag.) Zein eratakoa, zein modutakoa. Nolakoak nahi zenituzkete? 2. Harridura adierazteko hitza.

Ile kizkurra, luzea eta soltea, sudur argal eta makurra, kokospeko eta patila finak, gelako atea adinako gizon gihartsua zen Julen Capri medikua. Askotan, hitz egiten ari nintzaionean batez ere, nire begirada saihestu eta leihotik begira jartzen zen. Bere begietan teilatu proletarioetako ke mardulen isla ikusten nuen, gailurrera sigi- -sagan doazen bide malapartatuak bailiran.

Paisaiak barrena xurgatzen zionaren ziurtasuna nuen.

Poltsikotik harmonika atera eta nire hitz jarioa lehortu arte itxaroten zuen notak elkarren artean harilkatzen hasteko. Azken putzaren ondoren galdera edo istorioak kontatzen zizkidan koma bakoitzean nekatuta erortzen zen tonuarekin. Ea noizbait hegazkinen helizerik ikusi ote nuen, ea idazleen autoak hagitz poetikoak zirela ba al nekien, lagun batek poeta ona izateko gidari txarra izan behar omen zela esan bide ziola, izaki mikroskopikoen fabula ezagutzen al nuen…

Mon cher médecin deitzen nion nik. Hark, zekien frantses apurra Moustakiren letretatik ikasi zuela esanez, le écrivain esaten zidan.

"IGO NAZAZU ZURE MENDIRA"

Egunak hotzak dira Nafarroan neguan. Gaueko izotzak jolas egiten du belarrarekin, eta bere masailak gorriz margotzen ditu. Txikitatik ohitu zen behatzak sentitzerik ez zuela geratu arte bere izena behin eta berriz idaztera belazean. Eta, txiki izateari uzten hasi zen unetik aurrera izotzezko belaze hura bihurtu zen bere konfidente; bertan idazten zuen gehien maite zuen neskaren izena: Alaitz.

Ondoren, bere ausarkeriaz erabat lotsaturik, bere esku gorrituek izotz zuria astintzen zuten bere letra dardaratiak ezabatu arte. Geroxeago, ordea, berriro ere bere ausarkeriaz lotsatzen zen, eskuak izotza bezain hotz eduki dituenak soilik baitaki zer den mina. Eta berak mina sentitzen zuen. Mina sentitzen zuen. Bere begietatik malko batzuk irristan joaten ziren masail gorrituetatik paseoan, eta izotz artera jausten ziren, halako zulotxo batzuk eginez. Sentimentuek ere antzekoak egiten dituzte. Milaka zulotxo txiki. Eta izotza orratzak bezain malko zorrotzek zulatzen zuten, harik eta bi esku berok bere eskuak estutzen zituzten arte. Begi urdin ezagun batzuk bere masail gorriak oraindik gehiago gorrituz.

-Izotzarekin nirekin baino denbora gehiagoz egoten zara- esango zion. -... -Esku hotzak dituzu. Zergatik inoiz ez didazu egin duzun marrazkirik erakusten? -...

-Pena da beti izotza laztandu behar hori. Neguan oso bakarrik sentitzen naiz. Eta udaberrian joan egiten zara beti.

Eta izotzak bi itzal beltz erakusten ditu, zein baino zein beltzago, zein baino zein hauskorrago. Udaberria iritsi da berriz ere. Eta berriro ere mendira joan da bere artaldearekin. Bere maitearen argazki batekin. Eta egunak eternalak diren leku horretan, belar latzak hankak urratzen dizkion paraje horretan, neguan baino hotz handiagoa sentitzen du. Eta esan ez duen hitz bakoitzaz oroitzean amildegi bat ikusten du bere oinen azpian. Eta ohartzen da bere ardien konpainia besterik ez daukala. Bere ardiena... eta bere maitearen argazkiarena. Argazki ximurtu horrena. Denboraren hatzaoarrek zimurtu duten orri zati horrena. Denborarik existitzen ez den leku horretan denbora infinitua baita. Eta, datorren neguan, izen bat idatzita agertuko da izotzetan. Inoiz baino izotz zulatuagoan.

SINESTEN DUT

Sinesten dut itxaropenean; haizea nekatu ordez hegoak nekatzen direla dakidan honen hegalak astintzen dizkidan ipar haizean. Berriro ere ortzimuga gainditu dezakedala sinestarazten didan horretan. Hondarrezko gaztelu guztiak ez dituela itsasoak irensten esaten didan horretan.

Sinesten dut laguntasunean; bi eskuk etxe bat eraiki ezin dutenean beste bi gehitzen dituen gomazko lokarri askaezin horretan. Aurrera jarraitzeko indarrik ez daukagunean eskutik heldu eta ortzemuga gainditu arte laguntzen digun esku horretan.

Sinesten dut gaztetasunean; etorkizuna iragana baino hobea izan daitekeela esaten digun ume jostalari horretan. Ispiluan ikusitakoa apurtu nahi duen ukabil itxi horretan. Laguntasunak eta itxaropenak bizitza oso bat eraiki dezaketela sinesten duen ezjakin horretan.

Baina, ez dut sinetsi nahi gugan sinesten ez dutenetan. Beraiengan sinestea beste aukerarik ematen ez diguten arren. Gaztetxeak isten dizkiguten arren. Lagunak gartzelan sartzen dizkiguten arren.

Ez dut sinetsi nahi itxaropena eta laguntasuna gaztetasunaren ilusio moduan ikusten dituzten ispilu zimurtu horietan.

A NIGHT AT THE OPERA

http://www.youtube.com/watch?v=GcHa6VtrkqM&eurl=http%3A%2F%2Fwww%2Eblogak%2Ecom%2Fbiko

SORGINTXULOKO DESALOJOA

Gertatu zena:

http://www.youtube.com/watch?v=jd6KJtK5ymI&search=azkenportu%20euskalherria%20zarautz%20jaiak%20txaranga%20SKAPA%20festak%20parranda%20herrikoia



Liburua:
Sorgintxulo bizirik!

HITZ MAMITUAK (VII): pipi

pipi. iz. 1. ZOOL. Anoboidoen familiako intsektu koleopteroen izen arrunta. Landare-substantziez elikatzen dira eta zenbait espeziek altzarietako egurra jaten dute.

Pipi bihurtu nintzen aldi batez.

Leihoaren zirrikitutik zeharka-meharka zetorren goizeko behelainoak adimena estali zidan eta ezin izan nuen ametsik zehazki gogoratu. Hori bai, mugitua izan zen, nahasia, urduria.

Jaiki orduko ohartu nintzen nire belztasunaz. Bi begi nituen, handiak oso eta elkarrengandik zeharo urrunduak. Ahoan mingainaren ordez metalezkoak ziruditen gako-formako bi xafla sentitu nituen eta azala guztiz sumaezina zitzaidan. Honen ordez plastiko moduko geruza batek babesten ninduela ohartu nintzen, eta hauei atxikita hiruki formako hamar hankatxo grinatsu nituela.

Bat-batean, indar ezezagunen batek eraginda segur aski, alehop! sabaira egin nuen salto. Zorionez, atzeko bi hankatxo ezinduak ez ziren traba nahi nuen moduan alde batetik bestera mugitzeko.

Birritan pentsatu gabe lanari ekin nion. Larraitz eta biok banatzen gintuen zati fisikoa karraskatzen hasia nintzen amaren lehen deiadar kezkatia entzun nuenean. Non zaude bihotza?

Momentu horretan nire gurasoek ohetik altxa ere ezin zuen semea desagertua ikusteak ez zidan inporta. Momentu horretan, nahiz eta bost milimetrokoa izan, pipi atomikoa bainintzen.

Erran eta egin, halaxe funtzionatzen zuen ene inkontzienteak. Nire logela Larraitzen bainugelarekin elkartuko zituen zulotxoa bukatu bezain laster hartu nuen lo eta goiz partean, esnatzerakoan, gizaki nintzen berriz ere.

HITZ MAMITUAK (VI): Capri

Capri. Italiako irla, Napoliko golkoan; 8.000 bizt. Turismoa. Zitrikoak. Erromatar aurriak.

Julen Capri medikua zen eta hanketan nuen arazoa konpontzeko etortzen zen gurera. Harmonika jotzen zuen, zirkulazioarentzat ona zela esanez, plaketak eta globulu gorriak animoso jartzen zituelako. Nik musika jotzen banekiela esaten nion, eta hankek akordeoiaren pisua jasan zezaketenean arteriak ere dantzan jarriko nizkiola agindu nion.

Bere arbasoak italiarrak zirela kontatu zidan behin, Capri irla Napoles ondoan baitago. Umezurtz-etxetan abandonatutako haurtxoei jaio ziren lekuko abizena jartzen bide zitzaiela azaldu zidan, kasu honetan Capri. Eta seguru zegoela erregetasunaren odol urdina zebilkiela zainetan barrena, irla hori jauntxo eta aberatsez populatua egon baita betidanik. Familiako ardi beltza izango zela erantzuten nion horrelakoetan.

Julenek nire poesia irakurtzen zuenean barre egiten zuen. Mindu egiten ninduen bere jarrerak eta bihozgabe hutsa zela aurpegiratzen nion. Hark bolada hura jada pasea zuela esaten zidan, urteen poderioz barrenak ez zizkiola horrenbesteko gorabeherarik ematen eta dena nire hormonen alterazioei egozten zien. Zahartzen ari haizen seinale, botatzen nion orduan. Bere baiezkoarekin amaitzen genuen tirabira.

HITZ MAMITUAK (V): helize

helize. iz. Ardatzean dituen palak motor batek biraka mugituz dabilen propultsio-, euste- edota trakzio- -aparatua, ontziak eta hegazkinak abiarazteko erabiltzen dena.

Ohean etzanda igarotzen nituen orduak. Aste batzuen buruan ibiltzeko gai izango nintzela, baina bitarte horretan egunaren zati handienak etzanda igaro beharko nituela jakinarazi zidaten. Amak ohea leihora begira jarri zuen, muinoa eta zerua gutxienez ikus nitzan. Azken honetan hegazkin baten arrasto zurixka begiztatu nuen behin, hodeiei hankazpian kilima eginez. Hauen helizeak imajinatu nituen, jira eta buelta, ezereza behin eta berriz moztearen poderioz aspertuta. Neure burua ere helizeen erotasunarekin hasi zen martxan, oraingoan gogaitasuna xehatzearren. Hankarik ez duenak, antza, burua erabili behar.

Bai, haginak berdindu zizkidaten. Boterearen aizkora zorroztuarekin.

Taldea behin betiko utzi nuen. Jarraitzaile eta partaide kopurua handiagotzen ari zen arren, eta Josuk mugimendu honen sortzaile, aitzindari eta ideologo nintzelako milaka bider taldea ez uzteko erregutu izanagatik, bertan behera utzi nuen dena. Pikutara. Hortik aurrera, eta hankak osatu zitzaizkidan arte, ez nuen lagun bat bera ere ikusi.

Bizilagun berriak genituela konturatu nintzen eta hauen kide zen Larraitz zelako neskatxaren ordutegiak aztertu eta memorizatzeari ekin nion.

Poesia idazten hasi nintzen.

HITZ MAMITUAK (IV): haginak berdindu

haginak berdindu. (B) Heldutasuna iritsi, zentzutasunera heldu.

Haginak txikitu zizkidatenean berdindu zitzaizkidan. Halaxe gertatu zen, eta eskerrak. Oraingo neskei gizon helduak gustatzen baitzaizkie.

Hip-hop eta break-dance zalea nintzen. Zale amorratua. Nire lagun min Josuk eta nik neuk, gure artea kanporatzeko saiakeretan, herriko lekurik erakargarrienetan dantzatzen genuen. Musika eskolan hasi ginen, nahiz eta gure benetako estreinaldia (kartel propagandistiko eta guzti) zaharren egoitzan izan. Gutxi batzuk antzina herrira etortzen ziren ijitoak ginela uste izan zuten lehenengo aldian, a ver qué potingues nos intentan vender, beste batzuk, berriz, gure musika eta discman-en aurkako azaldu ziren, esos cachivaches no deben ser buenos pa´ los oídos… tanto bombo y platillo…, askok eta askok, komunistak izaki, gazteria berriaren iraultza gose deformatuarekin identifikatu zuten gure emanaldia, batek daki zergatik. Arropa amerikar eta bost puntako izarren nahasketagatik akaso.

Hala ere, hurrengo pausua gure emanaldien helburu, egitasmo eta lekuak aldatzea izan zen. Gure intentzio irmoenak probokatzea eta propaganda egitea ziren. Ildo beretik, nolabaiteko mezu bat igortzen genuen lau haizeetara, Etzegokena. Ez genekien nondik zetorren, ezta jatorrian forma bera zeukan ala ez, baina bion ustetan egokiena zen. Diferenteak baikinen. Berriak. Iraultzaileak.

Behin baino gehiagotan dantzatu genuen ume txikien parkeetan, arrats eguzkitsu batean plazako kioskora ere igotzea lortu genuen bost bat minutuz… Alabaina, gure emanaldirik gogoangarrienak kale nagusiko zebrabidetan egin genituen. Berria herri osoan zehar zabaldu zenean, Josu eta bioi jarraitzaile talde txiki bat elkartu zitzaigun. Etzegokena taldea osatu genuen. Zebrabide erdian dantzatu ohi genuen, imajinatu ezineko auto-ilarak sortuz. Gutako batzuk gorputzarekin asfaltoan barraskiloak eta airean dragoiak marrazten genituen bitartean, besteek foileto eta paperak banatzen zizkieten etsitako gidariei.

Esperientzia aberasgarria izan zen, polizia batek gomazko pilota horietako batekin gutako bati gibela desitxuratu eta auto batek bortizki harrapatu ninduen arte.

HITZ MAMITUAK (III): saxofoi

saxofoi. iz. MUS. Metalezko haize-instrumentua, klarinetearen antzeko mihi bakarra eta giltzak dituena. Zazpi saxofoi-mota daude baina erabilienak sopranoa, altua, tenorea eta baritonoa dira.

Baina goazen denboran atzerago. Askoz ere atzerago.

Larraitz gure eraikinera etorri aurretik, saxofonista itsu bat nuen bizilagun. Blues-a atsegin zuen eta ezkutuan, sukaldearen bakardadean mozkortzen zen. Negar egiten nuen bere kantekin, ume abandonatu eta amaorde gupidagabeak baitziren beti istorio labur horien protagonistak. Mozkortzean, egunen batean saxofoia leihotik behera botako zuela egiten zuen ulu, eta egun horretan bertan anaiari barkamena eskatuko ziola, eta zerritoki hura salduko zuela, eta anaiarekin batera Pragako langostinoekin batuko zela.

Saxofoi triskatu bat gure eraikinaren ondoko espaloian ikusi nuenean jakin nuen itsuak behin betiko ospa egin zuela.

Iñaki Segurolaren "Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo"tik

Begiekin jotzea ahotan hartu dugularik, eta gizonen gauzak astintzen ari garen honetan, gogora datorkit begiekin (eta, beraz, buruarekin) jotze horren kontrako osagarritzat har daitekeen bestelako operazio bat, eta hura da "pitoarekin pentsatzea" esaten dena, zein baita gure sexuari besteak maiz aski egotzi ohi dion bekatu edo akatsetarik bat. Nik berriz, gure gixonkasta ohoratzen eta bere goien graduraino goititzen duen ezaugarritzat jotzen dut pitoarekin pentsatze hori, eta akatsik nonbait egotekotan, motz gelditzean legoke; hau da, ez garela geu ere pentsatzeko era jator horri behar adinbat atxikiak. Pitoarekin pentsatzeak -eta, bo, hemendik atzera pitoaren tokian bi sexuentzat balio duen "hanka-artea" ere jar liteke- esan (eta egin) nahi duena da zinezko gauzak estimatzea, hezur-haragi-larruzkoak, gauza bistako eta ukigarriak: pitoarekin pentsatzea buru hutsez pentsatzeari uko egitea da, eta etorkizuna eta egurantziza bezalako fantasma bizi-galgarrien mendean ez errenditzea. Beti pitoarekin pentsatzea ezin litekeen gauza da, badakit, baina beti pitorik gabe pentsatzea baino hobe da edozer gauza.

HITZ MAMITUAK (II): laba

laba. iz. GEOL.Erupzioan dauden sumendietatik jariatzen den materiala. Hoztean solidotu egiten da eta harri bolkanikoa osatzen du. Sumendien inguruko eremu zabaletan hedatzen dira.

Baina ez dezagun gertakaririk aurreratu. Don Alfontso irakasle dotore-dotoreak besoak airean astinduz eta kizkurrak ezker eskuin tenkatuz esango lukeen bezala, gatozen harira, has dezagun istorioa hasiera-hasieratik. Idazlea bera ere biluztu arte!, gehitu ohi zuen lizun halakoak.

Liburu onak laba bolkanikoaren antzekoa izan behar du, jarraitzen zuen batzuetan: irakurtzean eragindako eztanda eta berotasunaz aparte, denbora jakin batera, demagun hamar hilabetetara, edo agian lehen irakurketatik bost urtetara, irakurketa honek gugan sortutako geruza bolkanikoak burmuinean iraun behar digu. Are gehiago: magma horrek ez digu momentuan burmuina urtu behar; beste jakinduria kapa bat erantsi behar digu.

Konparazio horretan bertan ari nintzen pentsatzen, ohean etzanda, mugitu ezinik, begirada sabaiko lanparan nuela, nire bizilagun berriaren arropa izerdituek eta honen gorputz biluziak biok banantzen gintuen horma lehen aldiz ukitzen sentitu nituenean. Larraitz zuen izena. Larraitz, afaltzera!, Larraitz, etxeko-lanak egin al dituzu?, Larraitz, txukundu al duzu gela?... Eta labak dagoeneko burmuina urtu baldin badigu zer?

Hitz mamituak (I): solairu

solairu. iz. 1. Eraikin bateko bata bestearen gaineko bi maila edo pisu bereizten dituen egitura horizontala, goikoaren zoladura eta behekoaren sabaia osatzen dituena.

Goiko solairuko neskatxa noiz dutxatuko zain egoten nintzen ohean etzanda sabaiari begira. Ni baino bi urte gazteagoa zela esan zidaten, baina bost axola niri. Zer arraio. Gasaren instalazioa eta gure eraikinaren egoera kaxkarra aprobetxatuz, nire gela eta bere dutxa konektatzen zuen zulotxoa egitea lortu nuen egun hauetako batean. Eta idatzi laburrak bidaltzen nizkion zulotxotik batzuetan, hitz soilak gehienetan.

HITZ MAMITUAK (INPROBISAZIOA)